System Of A Down - Toxicity (Nostalgic Review)

 

Έχοντας διαγράψει μια τουλάχιστον ενδιαφέρουσα πορεία, ξεκινώντας από το 1998 με το ομότιτλο debut album τους, οι Αρμένιοι-Αμερικάνοι System of a Down (S.O.A.D.) κλώτσησαν την πόρτα της νέας χιλιετίας, κυκλοφορώντας τον δεύτερο δίσκο τους, με τίτλο “Toxicity”. Ο δίσκος σήμερα κλείνει τα 22 χρόνια ζωής και πλέον έχει αποδείξει ότι έχει αντέξει το τεστ του χρόνου, όχι μόνο μέσα από τις πωλήσεις και τα νούμερα που έκανε (τουλάχιστον 6 εκ. αντίτυπα στην Αμερική, βάσει στοιχείων Ιουλίου 2022) αλλά και μέσα από το περιεχόμενο του, μουσικά και στιχουργικά. Όταν, λοιπόν, ένας δίσκος καταφέρνει ακόμα και μετά από τόσο καιρό να παραμένει φρέσκος, ενδιαφέρων αλλά και πρωτοποριακός, σίγουρα το συγκρότημα έκανε κάτι σωστά.

Ακολουθώντας το δόγμα «ομάδα που κερδίζει, δεν αλλάζει», και σε αυτό τον δίσκο εμφανίζεται ο Rick Rubin στην θέση του παραγωγού, μαζί με τους Daron Malakian (κιθάρες) και Serj Tankian (φωνητικά). Η περίοδος της ηχογράφησης αποδείχθηκε ιδιαίτερα καρποφόρα, με το συγκρότημα να γράφει κάπου στα 30 κομμάτια για τον δίσκο, αν και τελικά αναγκάστηκε να τα περιορίσει στα 14 κομμάτια, συνολικής διάρκειας περίπου 44 λεπτών που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. [σ.σ.: Πολλά από τα τραγούδια που δεν χρησιμοποιήθηκαν στον δίσκο “Toxicity” επαναηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν στον επόμενο δίσκο τους “Steal this Album!”] Ο δίσκος έβγαλε 3 singles: Chop Suey!, Toxicity, Aerials, όλα συνοδευόμενα από το δικό τους music video και όλα στην κορυφή των charts την περίοδο της κυκλοφορίας τους. Μάλιστα, το “Chop Suey!” τον Νοέμβριο του 2020 «χτύπησε» το 1 δις προβολές στο YouTube και τον Απρίλιο του 2023 ισάριθμες ακροάσεις στο Spotify. Και τα δύο αποτελούν σημαντικά κατορθώματα για ένα συγκρότημα των late 90s, που όπως φαίνεται, εξακολουθεί να εκλύει νέους ακροατές, παρά την εκκεντρικότητα στον ήχο και την εμφάνιση τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι σε συνέντευξη του στο BBC Radio 1, ο παραγωγός Rick Rubin είχε αναφέρει:

«Θυμάμαι τον διευθυντή προγράμματος του KROQ (ραδιοφωνικός σταθμός στο Los Angeles CA) να μου λέει ότι “Οι S.O.A.D. είναι ένα συγκρότημα που δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να ακουστεί στον σταθμό μας!! Δεν με ενδιαφέρει τι και πώς, δεν πρόκειται να τους παίξουμε!!”. Και τελικά έναν χρόνο αργότερα (λίγους μήνες πριν την κυκλοφορία του Toxicity) έγιναν το Νο.1 συγκρότημα στον σταθμό!!»

Not so fun fact: Μετά τις επιθέσεις στην Νέα Υόρκη την 11^η Σεπτεμβρίου, το κομμάτι “Chop Suey!” αποσύρθηκε για ένα διάστημα από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, με την αιτιολογία ότι «ορισμένοι στίχοι του κομματιού ενδέχεται να επηρεάσουν συναισθηματικά το κοινό, δεδομένης της τραγωδίας».

Εστιάζοντας στα τεχνικά χαρακτηριστικά του δίσκου, διακρίνεται μια εξέλιξη στον ήχο των S.O.A.D. όσον αφορά το μέγεθος του. Οι κιθάρες είναι πλούσιες σε όγκο, και το backbeat ιδιοκτησία των John Dolmayan (drums) και Shavo Odadjian (μπάσο) προσφέρει την τέλεια βάση για το χτίσιμο εξαιρετικών συνθέσεων. Η παραγωγή έχει πετύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ επιθετικότητας και προσβασιμότητας, η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη δυναμικών, όπως για παράδειγμα στα κομμάτια Toxicity και A.T.W.A. – ένα κατά την γνώμη μου underrated κομμάτι του δίσκου. Όσον αφορά τα φωνητικά και τους στίχους, in true S.O.A.D. fashion, ο τραγουδιστής Serj Tankian εξερευνά ακόμα περισσότερο το εύρος και το βάθος των φωνητικών του δυνατοτήτων – πάντα σε αρμονικό συνδυασμό με τα δεύτερα φωνητικά του κιθαρίστα Daron Malakian – ενώ παράλληλα διευρύνει την θεματολογία των στίχων του, αγγίζοντας μεταξύ άλλων θέματα όπως η αστυνομική βία, η ηθική στο σωφρονιστικό σύστημα, η καταστροφή της φύσης κλπ. Το αποτέλεσμα είναι ένα setlist πλούσιο σε ηχόχρωμα, δύναμη, αλλά και μελωδικές στιγμές, που μόνο αδιάφορο δεν μπορεί να αφήσει το κοινό.

Μιλώντας για αδιαφορία, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των S.O.A.D. ειδικά στις αρχές τους, ήταν οι εκκεντρικές on stage εμφανίσεις τους, οι οποίες περιλάμβαναν make-up, κιμονό, body paint, stage props κλπ. Αυτό το οπτικό στοιχείο εγκαταλείφθηκε στις live εμφανίσεις τους μετά την κυκλοφορία του “Toxicity”, χωρίς όμως να επηρεάζει αρνητικά το μέγεθος του κοινού που ήθελε να τους δει live. Τρανή απόδειξη αποτελεί το ακόλουθο περιστατικό: Μια ημέρα πριν την κυκλοφορία του δίσκου, οι S.O.A.D. διοργάνωσαν ένα δωρεάν προωθητικό live show, σε έναν ανοιχτό χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων, με αφορμή την νέα τους κυκλοφορία. Παρόλο που ο χώρος ήταν ικανός να φιλοξενήσει περίπου 3.500 άτομα, η προσέλευση άγγιξε τις 7.500, με ορισμένες πηγές να αναφέρουν ακόμα και 10.000 άτομα. Μετά από σχεδόν μία ώρα αναμονής, χωρίς να εμφανιστεί το συγκρότημα, και χωρίς καμία προηγούμενη ανακοίνωση, οι αστυνομικές αρχές διέταξαν την μη διεξαγωγή του event, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν επεισόδια διάρκειας 6 ωρών, όπου έγιναν 6 συλλήψεις και καταστράφηκε όλος ο εξοπλισμός του συγκροτήματος, αξίας $30.000. Σύμφωνα με το συγκρότημα, τα επεισόδια θα είχαν αποφευχθεί αν τους είχε επιτραπεί να κάνουν μια δήλωση στην σκηνή για το τι συμβαίνει, ή αν απλά τους είχε επιτραπεί να παίξουν.

Συνοπτικά, ο δίσκος “Toxicity” αποτελεί μια κυκλοφορία σταθμό για τους S.O.A.D. αλλά και για την metal γενικότερα, γιατί απέδειξε περίτρανα ότι μπορεί να προσφέρει δυνατές στιγμές, συγκινητικές μελωδίες και ερμηνείες, αλλά και ένα βαθύτερο νόημα. Και παρόλο που εν έτει 2023, τα πράγματα δείχνουν ότι δεν πρόκειται ενδεχομένως να υπάρξει κάποια άλλη κυκλοφορία από το συγκρότημα, το σίγουρο είναι ότι έχουν αφήσει πίσω τους μια αξιομνημόνευτη ηχητική και πολιτιστική κληρονομιά, τόσο με την μουσική τους, όσο και με την ενεργή δράση τους απέναντι σε φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα. Χρόνια πολλά λοιπόν στο Toxicity!!  

Δημήτρης Κ. ( Bad Rogers Entertainment ) για το MOPA-Music Webzine